قرآن مجید کتابی است جهانی
قرآن مجید در مطالب خود اختصاص به امتی از امم مانند امت عرب یا طایفهای از طوایف مانند مسلمانان ندارد، بلکه با طوایف خارج از اسلام سخن میگوید چنانکه با مسلمانان میگوید. به دلیل خطابات (1) بسیاری که به عنوان کفار و مشرکین و اهل کتاب و یهود و بنی اسرائیل و نصاری دارد و با هر طایفهای از این طوایف باحتجاج پرداخته آنان را بسوی معارف حقه خود دعوت میکند:
«قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمة سواء بیننا و بینکم ان لا تعبد الا الله و لا نشرک به شیئا و لا یتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون الله» (3)
بگو ای اهل کتاب بیایید بسوی کلمهای که در میان ما و شما بطور مساوی پذیرفته شود و آن اینست که جز خدای متعال کسی را نپرستیم و انبازی برای وی قرار ندهیم و برخی از ما برخی دیگر از خدایان خود اتخاذ نکنند.
آری در بدو طلوع اسلام که دعوت از جزیرة العرب به بیرون تجاوز نکرده بود، طبعا خطابات قرآنی به امت عرب القا میشد، ولی از سال شش هجرت که دعوت به بیرون شبه جزیره راه یافت هیچ موجبی برای توهم اختصاص نبود.
گذشته از این آیات، آیات دیگری دلالت بر عموم دعوت میکند؛ مانند آیه کریمه:
«و اوحی الی هذا القرآن لانذرکم به و من بلغ» (4)
وحی شده است بر من این قرآن؛ برای اینکه شما را انذار کرده، بترسانم و هر که را که این قرآن ـ یا انذار ـ به وی برسد.
و آیه کریمه: «و ما هو الا ذکر للعالمین» (5) و آیه: «ان هو الا ذکر للعالمین» (6) نیست قرآن مگر یادآوری برای همه جهانیان.
بحسب تاریخ نیز، اسلام عدهای از ارباب مذاهب مختلفه مانند بتپرستان و یهود و نصاری و همچنین از امتهای گوناگونی مانند سلمان فارسی و صهیب رومی و بلال حبشی به ثبوت رسیده است.
پینوشتها:
1- این خطابات و احتجاجات در آیات بسیاری است و نیازی بنقل آنها نیست.
2- سوره توبه آیه 11
3- سوره آل عمران آیه 64
4- سوره انعام آیه 19
5- سوره قلم آیه 52
6- سوره ص آیه 87
7- سوره مدثر آیه 36
کتاب: قرآن در اسلام صفحه 20
نویسنده: استاد علامه طباطبایی (رض)